Ontwerpen, bouwen, in gebruik nemen en renoveren: de levenscyclus van duurzame constructies

De bouwsector blijft maar groeien en nu steeds meer mensen zich bewust zijn van het belang om het gebruik van hulpbronnen en afval te verminderen, treedt duurzaamheid van gebouwen en overige constructies steeds meer op de voorgrond. Gebouwbeheerders en investeerders kunnen de energie-efficiëntiedoelstellingen halen door duurzame materialen te gebruiken en duurzaam te handelen tijdens de volledige levenscyclus van het gebouw. Het is immers belangrijk om niet alleen te focussen op groen beton. Na onze eerste blog over groene gebouwen gaan we nu dieper in op de levenscyclus van duurzame gebouwen en betonconstructies. Het is hierbij belangrijk om met de volledige levenscyclus rekening te houden, van ontwerp en bouw tot ingebruikname, onderhoud en uiteindelijke afbraak. 

Duurzaam bouwen begint bij het ontwerp

Het grootste potentieel van duurzaam bouwen zit in de ontwerpfase. In deze fase kunnen beslissingen een belangrijke invloed hebben op de duurzaamheid van het gebouw, bijvoorbeeld door de vloeroppervlakte te optimaliseren in verhouding tot het ingesloten volume of door sterker beton te gebruiken om de hulpbronnen voor een constructie te optimaliseren.

Er zijn heel wat digitale tools die de planning en het selectieproces in de ontwerpfase vergemakkelijken. Zo kunnen alle gegevens van een project  in de Online Planning Tool (OPT) van Master Builders Solutions worden opgeladen. Het systeem berekent een voorstel dat in de vorm van een rapport met alle relevante technische gegevens gedownload kan worden, net als Revit-objecten die worden gebruikt in virtuele ontwerptools zoals Building Information Modelling (BIM) die het digitale planningsproces koppelen aan gegevens uit de praktijk.

Wanneer  een nieuw gebouw of nieuwe constructie wordt ontworpen kan duurzaamheid voor de lange termijn worden bereikt door gebruik te maken van elementen die de koolstofvoetafdruk verlagen, zoals milieuvriendelijke materialen, cement met een laag klinkergehalte en betonadditieven, alternatieve brandstoffen en efficiëntere productieprocessen. 
Daarnaast zijn er nog andere maatregelen die de levensduur van een betonconstructie kunnen verlengen. Waterdichting kan bijvoorbeeld een bescherming bieden tegen aantasting van het beton, aangezien water vaak de oorzaak is voor aantasting van beton.

Ook de milieuvriendelijkheid van de bouwproducten speelt een belangrijke rol bij duurzaam bouwen. Elk jaar wordt 4 miljard ton gebruikt, goed voor 8% van de wereldwijde CO2-uitstoot (bron: Making Concrete Change. Innovation in Low-carbon Cement and Concrete). Vandaar het belang om met producten te werken die deze koolstofvoetafdruk verlagen. Master Builders Solutions neemt reeds lang het voortouw in de ontwikkeling van duurzame bouwmaterialen, van het verlagen van de CO2-impact van elk element tot het duurzamer maken van producten.

Duurzaamheid tijdens de bouwfase

Zodra de plannen goedgekeurd zijn, kan de bouw van het gebouw of van de betonconstructie beginnen. Omdat de bouwsector inderdaad een grote CO2-uitstoot genereert hebben fabrikanten van beton, cement en bouwchemische materialen maatregelen getroffen om hun producten groener te maken. Tijdens de bouwfase zijn het niet enkel de producten op zich die de koolstofvoetafdruk van het gebouw of de betonconstructie doen stijgen. Ook de hoeveelheid verpakkingsafval, verbruik van water, componenten en transport van materialen naar de werf beïnvloeden de duurzaamheid van het gebouw. Door hiermee rekening te houden zal  de bouwfase de impact op het milieu verkleinen.

Ingebruikname van het bouwwerk - belang van onderhoud

Gebouw- of infrastructuurbeheerders beseffen vaak niet genoeg dat een pro-actief onderhoud de nood aan herstellingen beperkt en uiteindelijk de CO2-voetafdruk doet dalen. Door beton droog te houden door bijvoorbeeld waterdichtingsmembranen aan te brengen, kunnen ze weerstaan aan agressieve omgevingen, is een buitengebruikstelling eerder de uitzondering dan de regel en wordt bijgevolg de levensduur van constructies doeltreffend verlengd.

De onderhoudsvereisten kunnen per sector verschillen. Kunstwerken zoals bruggen hebben te kampen met weersinvloeden, terwijl productievestigingen geconfronteerd worden met chemicaliën, zware belasting of statische electriciteit. De juiste strategie voor preventief onderhoud kan helpen om de impact op het milieu op lange termijn te verminderen.

Shchade aan een constructie kan dramatische gevolgen hebben voor het milieu en de economie. Enerzijds is er sprake van economisch verlies als de beheerder door de schade de activiteiten moet stilleggen en ongeplande onderhouds- of herstelwerken moet uitvoeren. Anderzijds zullen alle reparatie- en vervangingswerken evenwel noodzakelijkerwijs bouwafval creëren en zullen er bijvoorbeeld reparatiemortels en waterdichtingsmembranen moeten worden gebruikt. Dit heeft uiteraard een aanzienlijke impact op het milieu als de constructie in grote mate moet worden gerenoveerd.

Bouwen aan een duurzame toekomst

Wat als het beton afbrokkelt, het reservoir gaat lekken of de fabrieksvloer beschadigd raakt? Herstellingen lossen dit probleem op en  stellen de constructie terug in gebruik. Renovaties kunnen evenwel nog meer bijdragen aan de duurzaamheid van het gebouw - en beschermen tegelijkertijd de investering - en vormen een slimme manier om de levensduur van de constructie te verlengen.

Beton is in het algemeen een duurzaam product en die duurzaamheid beïnvloedt de levensduur van de constructie. Als dus de levensduur wordt verlengd, wordt de betonconstructie duurzamer. Bovendien kan het herstellen van beton voordat het scheurt of het vernieuwen van de waterdichting van betonconstructies kostelijke stilstandtijden voorkomen.

Kortom, de levensduur van een gebouw zal de impact op het milieu verkleinen. Daarom is het belangrijk om vanaf de ontwerpfase te focussen op duurzaamheid. Zelfs bestaande betonconstructies kunnen duurzamer worden gemaakt. renovatie en preventief  onderhoud zijn cruciaal om de levensduur te verlengen en zo investeringen veilig te stellen.

Meer informatie

Wenst u meer informatie over de oplossingen van Master Builders Solutions voor duurzaam bouwen? Contacteer ons via onderstaand formulier.